قلمتراش های خوشنویسی استاد حاج جواد توسلی
قلمتراش های استاد جواد توسلی


مقدمه ای از استاد جواد توسلیان

استاد جواد توسلیان، پایه گذار قلمتراش سازی در زنجان بوده و در این رشته متخصص و متبحر است. وی در این روز ها حسب حوصله و برای دل خود قلمتراش می سازد و سفارش های مشتریان ثابت قدیمی را می‌پذیرد. او دیگر شاگردی ندارد و دو پسرش که علاقه مند به شغل پدر بودند، علاوه بر کارهای خود به همراه پدرشان قلمتراش نیز می‌سازند.

جواد توسلیان
استاد حاج جواد توسلیان

حاج جواد توسلیان متولد سال 1325 در زنجان است و از هشت سالگی، چاقو سازی از بهترین علایقش بود.
وی در 18 سالگی دو شاگرد به نام های حسین پاشا و مهدی داشت و به مدت دو سال چاقوی معمولی می‌ساخت ولی بعد از این دو سال، یعنی در سن 20 سالگی، اولین چاقوی مخصوص خوشنویسی خود را، به پیشنهاد یکی از خوشنویسان چیره دست قزوینی، ساخت.

جواد توسلیان در حال کار
استاد جواد توسلیان در حال ساخت قلمتراش


سابقه قلمتراش سازی

برای اولین بار، قلمتراش های به سبک امروزی، توسط استاد جواد توسلیان ابداع و ساخته شدند. این در حالی است که قبل از آن از چاقوی معمولی برای تراشیدن قلم های خوشنویسی استفاده می‌شد.


درجه بندی قلمتراش های ساخته شده

در این باره می‌توان گفت که قلمتراش ها در یک رنج کیفی تولید می‌شوند و هر کس بنا بر استفاده خود، می‌تواند قلمتراش مناسب را تهیه کند.
قلمتراش ها را از نظر کیفی، می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: هنرجویی، متوسط و کلکسیونی(سفارشی)

قلمتراش های هنرجویی، به دست شاگردان وی ساخته می‌شوند. این دسته از چاقوهای خوشنویسی قیمت مناسب و کیفیت قابل قبولی دارند و می‌تواند برای هنرجویان تازه کار، انتخاب بسیار مناسبی باشد.

قلمتراش های متوسط، از کیفیت بالایی برخوردار هستند، ولی تزیینات کمی که در ساختشان به کار رفته، باعث شده تا قیمت مناسب تری نسبت به قلمتراش های با کیفیت دیگر داشته باشند. مواد اولیه ای که در ساخت این دسته قلمتراش ها به کار رفته اند از سطح کیفی بسیار بالایی برخوردارند و با دقت بر جزییات ساخته می‌شوند.

این دسته، شامل قلمتراش های دو تیغه و تک تیغه، با باربند هایی از جنس آلیاژ برنج، همراه با دسته فیبرهای رنگی می‌شود.

21-1
قلمتراش تک تیغه 12 سانتی متر استاد جواد توسلی همراه با دسته عنابی رنگ، نمونه ای از قلم تراش های متوسط

دسته کلکسیونی(سفارشی) شامل قلمتراش هایی است که به سفارش افراد ساخته می‌شوند و علاوه بر این که از کیفیت بسیار بالایی برخوردارند، دارای تزیینات به خصوصی هم هستند. این نوع چاقوها، به دست خود استاد و یا پسران وی ساخته می‌شوند که می‌توانند شامل 1 تا 4 تیغه باشند.

جنس دسته ای که در ساخت آن‌ها به کار می‌رود، اغلب شاخ گوزن، صدف دریایی، استخوان شتر و نقره است. باربند آن‌ها نیز از جنس آلیاژ ورشو است که یک آلیاژ گران بها و تزیینی به حساب می‌آید.

تصاویر زیر، نمونه ای از چند قلمتراش کلکسیونی ساخته شده به دست استاد جواد توسلی هستند که در فروشگاه ماناخط نیز قابل تهیه هستند.